আইটী আমাৰ কাম এতিয়াও শেষ হোৱা নাই৷ আমি যুদ্ধলৈ কেতিয়া উভতি যাব পাৰিম?
১৯৭১ চন৷ পাকিস্তানৰ সৈতে আমাৰ যুদ্ধ চলি আছিল৷ মই আছিলো এজনী ষোড়শী—উৎপতীয়া আৰ্মি ছোৱালী৷ এদিন ৰাতি দেউতাই ক’লে যে আমি গোটেইবোৰ লক্ষ্ণৌ ষ্টেচনলৈ যাব লাগিব যুদ্ধত আহত হোৱা সেনাৰে ভৰা ৰেল এখন লগ পাবলৈ, তেওঁলোকৰ বেছিভাগেই হ’ব আঘাতপ্ৰাপ্ত আৰু আমি তেওঁলোকক আহাৰ-পানী যোগাই উৎসাহ দিবলৈ যাম৷ তেওঁলোক চিকিৎসাৰ বাবে মিলিটেৰী হস্পিটেললৈ গৈ আছে৷
মোৰ মনত পৰে, সেইয়া ৰাতিৰ সময় আছিল আৰু ষ্টেচনত আৰ্মিয়ে আহাৰ আৰু পানীৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল৷ ৰেলখন লাহে লাহে প্লেটফৰ্ম পালেহি৷ মই নাৰ্ভাচ হ’লো৷ বেয়াকৈ আঘাতপ্ৰাপ্ত হৈ যন্ত্ৰণাত কেঁকাই থকা মানুহবোৰকনো মই কি ক’ম? মোকনো দেউতাই কিয় ইমান জোৰ কৰিছে যাবলৈ? মই হয়তো সহ্য কৰিব নোৱাৰিম আৰু মা-দেউতাক হতাশহে কৰিম৷ আন আন অফিচাৰ আৰু তেওঁলোকৰ ভাৰ্যাসকলৰ লগতে মোৰ মাও যাবলৈ ওলাইছিল বাবে মই অলপ সাহস পালো৷
ৰেলখন ৰোৱাৰ পাছত মোৰ হাতত কিছু খোৱাবস্তু আৰু পানী দি মোক ডবা এটালৈ যাবলৈ কোৱা হ’ল৷ ভিতৰত সকলোবয়সৰ মানুহ আছিল আৰু কিছুমান মোতকৈ এক বা দুইবছৰ ডাঙৰ ল’ৰা, কিন্তু কোনোৱে কেঁকাই থকা নাছিল, যদিও কিছুমানৰ অৎগ-প্ৰত্যংগ বেয়াধৰণে ছিঙি গৈছিল আৰু বহুতৰে মূৰ আৰু মুখবোৰ বেণ্ডেজেৰে বন্ধা আছিল৷
মই ফুটা-নুফুটা থোকাথুকি মাতেৰে ক’লো, তেওঁলোকৰ ত্যাগৰ প্ৰতি মই কিমান শ্ৰদ্ধা কৰো আৰু তেওঁলোক মোৰ বাবে বীৰ বুলি৷ তেওঁলোকে মিচিকিয়া হাঁহি মাৰি ক’লে, “আইটী, আমাৰ কাম এতিয়াও শেষ হোৱা নাই৷ আমি যুদ্ধলৈ কেতিয়া উভতি যাব পাৰিম?”
মই অবাক হৈ পৰিলো৷ এনে এটা উত্তৰ মই আশা কৰা নাছিলো৷ এনেদৰে বেয়াকৈ জখম হোৱা মানুহৰ পৰা যিসকলক সমৰক্ষেত্ৰৰ হস্পিটেলত যেনেতেনে চিলাই মাৰি দিয়া হৈছে আৰু এতিয়া চিকিৎসাৰ বাবে কমাণ্ড হস্পিটেললৈ লৈ যোৱা হৈছে৷ কিছুমানৰ হাত-ভৰি আদি কাটি পেলোৱা হ’ব, আন কিছুমানৰ বাবে হয়তো মাহৰ পাছত মাহজোৰা অস্ত্ৰোপচাৰৰ প্ৰয়োজন হ’ব বোম আৰু বুলেটে বেয়াধৰণে কৰা ক্ষতিবোৰ মেৰামতি কৰিবলৈ৷ তথাপি তেওঁলোক উভতি যাব বিচাৰে কাম শেষ কৰিবলৈ!!!
শত্ৰুৱে তেওঁলোকৰ শৰীৰহে ভাঙিছে কিন্তু মনোবল ভাঙিব পৰা নাই৷
পিছদিনা দেউতাই মোক হস্পিটেললৈ গৈ থাকিবলৈ ক’লে যিসকল চিঠি লিখিব পৰা অৱস্থাত নাই সেইসকলৰ হৈ চিঠি লিখি দিবলৈ৷ হস্পিটেলৰ এটা অংশত ইনটেনচিভ কেয়াৰত থকা এজন ডেকা অফিচাৰ দেখিলো যাৰ ৰাজহাড় ছিন্ন-ভিন্ন হৈ গৈছিল আৰু কোনোমতে জীৱনটো খামুচি ধৰি আছিল৷ কিছুদিন পাছতে তেওঁৰ মৃত্যু হৈছিল৷ মোৰ মা-দেউতা আৰু তেওঁৰ মাক-দেউতাক তেওঁৰ কাষত আছিল৷ তেওঁ তেওঁলোকক কৈছিল তেওঁৰ কোনো দুখ নাই বুলি৷ যদিও তেওঁ সম্পূৰ্ণৰূপে নিথৰ হৈ আছিল, মোৰ এনেকুৱা লাগিছিল তেওঁ যেন তেওঁৰ বুটজোতাৰে থিয় হৈ আমাৰ দেশৰ পতাকাখনক চেলুট দিহে মৃত্যু বৰণ কৰিলে৷
আন এটা কোঠাত শাৰী শাৰী বিচনাত থকা জোৱানবোৰে মোক কৈছিল তেওঁলোকৰ কোমল বয়সীয়া ভাৰ্যা আৰু মাক-দেউতাকলৈ চিঠিত কি কি লিখিব লাগিব৷ তেওঁলোকৰ ঘৰলৈ লিখা চিঠিবোৰ উৎসাহপূৰ্ণ আছিল আৰু মূল বিষয়টোও আছিল একেই; “ আমাক খুব ভালদৰে যত্ন লোৱা হৈছে৷ কিন্তু আমি সোনকালে ঘৰলৈ যাম বুলি আশা নকৰিবা কাৰণ আমি উভতি গৈ শত্ৰুক পৰাস্ত কৰিব লাগিব৷”
দিন বাগৰি যোৱাৰ লগে লগে তেওঁলোকৰ কিছুমান অস্থিৰ হৈ পৰিব ধৰিলে আৰু মোক অনুৰোধ কৰিলে ডাক্তৰক ক’বলৈ যাতে তেওঁলোকক যাবলৈ এৰি দিয়ে যুদ্ধলৈ৷ তেওঁলোকৰ উৎসাহ আৰু দেশপ্ৰেম চমকপ্ৰদ আছিল৷ মোৰ লাজ লাগিছিল নিজকে ইমান নিখুঁত, সুস্থ অথচ কামত নলগা যেন অনুভৱ কৰি৷ যেতিয়া ডাক্তৰসকলক মই তেওঁলোকৰ বিষয়ে সুধিলো তেওঁলোকে জনালে যে মই যিসকলৰ হৈ চিঠি লিখি আছো সেইসকলৰ এজনো আৰু যুদ্ধ কৰিব পৰাকৈ সক্ষম হৈ নুঠিব৷ তেওঁলোকক অৱসৰ দিব লাগিব৷ “ কিন্তু তেওঁলোক ইমান ডেকা হৈ আছে”, মই যুক্তি দিওঁ৷ আপোনালোকে সোনকালেই তেওঁলোকক আকৌ যুদ্ধ কৰিব পৰাকৈ সুস্থ কৰি তুলিব পাৰিব৷”
সৈনিক হ’ব পৰাকৈ সক্ষম নহ’ব বুলি মোক কোৱা হ’ল৷
আৰু ইফালে মোৰ আহত বীৰসকলে ভাবি আছে তেওঁলোক আকৌ সেনাবাহিনীলৈ যাব য’লৈ যাবলৈ তেওঁলোকে মনে-প্ৰাণে বিচাৰে৷ এনে চমকপ্ৰদ মনোবলৰ এই মানুহখিনিৰ ভৱিষ্যতত বাৰু কি আছে? সেনাবাহিনীয়েই আছিল তেওঁলোকৰ জীৱন আৰু তেওঁলোক আহত হৈছে আমাক সুৰক্ষা দিবলৈ৷
আন কোঁঠাবোৰৰ পৰা পৃথকে ৰখা আন এটা কোঠাত বেয়া ধৰণে জ্বলি যোৱা ডেকা অফিচাৰ এজন আছিল৷ তেওঁৰ প্ৰেমিকালৈ লিখা চিঠিবোৰত কোৱা হৈছিল প্ৰেমিকাই যাতে তেওঁক পাহৰি যায় কাৰণ তেওঁ এতিয়া আৰু প্ৰেমিকাই চিনিপোৱা মানুহজন হৈ থকা নাই৷ তেওঁৰ পোৰা চিনবোৰ গোটেই জীৱন থাকি যাব৷ তেওঁ কেতিয়াও আপত্তি নকৰিছিল আৰু চিঠি লিখাত সহায় কৰি দিয়া বাবে মোৰ প্ৰতি সদায় কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰিছিল৷
তেওঁৰ প্ৰেমিকাই উত্তৰত লিখিছিল তাই তেওঁৰ বাহিৰে আন কাকো বিয়া নকৰায় বুলি৷ তেওঁৰ মুখত হাঁহি বিৰিঙিছিল৷ তেওঁৰ দাগবোৰ ভাল হ’ব, তেওঁ সোনকালেই সুস্থ হ’ব বুলি মই উৎসাহ দিছিলো৷
মই দিনৰ পিছত দিন ধৰি দেখি অহা তেওঁলোকৰ সাহস আৰু ভাৰতবৰ্ষৰ প্ৰতি থকা অসীম প্ৰেম বৰ্ণনা কৰিবলৈ উপযুক্ত শব্দ বিচাৰি পোৱা নাই৷ কেৱল এটা কথাই মই জানিছিলো যে এৰাতিৰ ভিতৰতে মই ডাঙৰ হৈ গৈছিলো আৰু সেই অভিজ্ঞতাৰ কথা মই কেতিয়াও নাপাহৰো৷ মোৰ নিজকে অতি সৰু যেন লাগিছিল কিন্তু গৌৰৱ অনুভৱ কৰিছিলো যে এনেকুৱা যোগ্য ব্যক্তি আমাৰ আছে আমাৰ দেশখন ৰক্ষা কৰিবলৈ৷
মূল: আচালী বাৰ্মা :::: অনুবাদ: ডঃ মাখন লাল দাস
১৯৭১ চন৷ পাকিস্তানৰ সৈতে আমাৰ যুদ্ধ চলি আছিল৷ মই আছিলো এজনী ষোড়শী—উৎপতীয়া আৰ্মি ছোৱালী৷ এদিন ৰাতি দেউতাই ক’লে যে আমি গোটেইবোৰ লক্ষ্ণৌ ষ্টেচনলৈ যাব লাগিব যুদ্ধত আহত হোৱা সেনাৰে ভৰা ৰেল এখন লগ পাবলৈ, তেওঁলোকৰ বেছিভাগেই হ’ব আঘাতপ্ৰাপ্ত আৰু আমি তেওঁলোকক আহাৰ-পানী যোগাই উৎসাহ দিবলৈ যাম৷ তেওঁলোক চিকিৎসাৰ বাবে মিলিটেৰী হস্পিটেললৈ গৈ আছে৷
মোৰ মনত পৰে, সেইয়া ৰাতিৰ সময় আছিল আৰু ষ্টেচনত আৰ্মিয়ে আহাৰ আৰু পানীৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল৷ ৰেলখন লাহে লাহে প্লেটফৰ্ম পালেহি৷ মই নাৰ্ভাচ হ’লো৷ বেয়াকৈ আঘাতপ্ৰাপ্ত হৈ যন্ত্ৰণাত কেঁকাই থকা মানুহবোৰকনো মই কি ক’ম? মোকনো দেউতাই কিয় ইমান জোৰ কৰিছে যাবলৈ? মই হয়তো সহ্য কৰিব নোৱাৰিম আৰু মা-দেউতাক হতাশহে কৰিম৷ আন আন অফিচাৰ আৰু তেওঁলোকৰ ভাৰ্যাসকলৰ লগতে মোৰ মাও যাবলৈ ওলাইছিল বাবে মই অলপ সাহস পালো৷
ৰেলখন ৰোৱাৰ পাছত মোৰ হাতত কিছু খোৱাবস্তু আৰু পানী দি মোক ডবা এটালৈ যাবলৈ কোৱা হ’ল৷ ভিতৰত সকলোবয়সৰ মানুহ আছিল আৰু কিছুমান মোতকৈ এক বা দুইবছৰ ডাঙৰ ল’ৰা, কিন্তু কোনোৱে কেঁকাই থকা নাছিল, যদিও কিছুমানৰ অৎগ-প্ৰত্যংগ বেয়াধৰণে ছিঙি গৈছিল আৰু বহুতৰে মূৰ আৰু মুখবোৰ বেণ্ডেজেৰে বন্ধা আছিল৷
মই ফুটা-নুফুটা থোকাথুকি মাতেৰে ক’লো, তেওঁলোকৰ ত্যাগৰ প্ৰতি মই কিমান শ্ৰদ্ধা কৰো আৰু তেওঁলোক মোৰ বাবে বীৰ বুলি৷ তেওঁলোকে মিচিকিয়া হাঁহি মাৰি ক’লে, “আইটী, আমাৰ কাম এতিয়াও শেষ হোৱা নাই৷ আমি যুদ্ধলৈ কেতিয়া উভতি যাব পাৰিম?”
মই অবাক হৈ পৰিলো৷ এনে এটা উত্তৰ মই আশা কৰা নাছিলো৷ এনেদৰে বেয়াকৈ জখম হোৱা মানুহৰ পৰা যিসকলক সমৰক্ষেত্ৰৰ হস্পিটেলত যেনেতেনে চিলাই মাৰি দিয়া হৈছে আৰু এতিয়া চিকিৎসাৰ বাবে কমাণ্ড হস্পিটেললৈ লৈ যোৱা হৈছে৷ কিছুমানৰ হাত-ভৰি আদি কাটি পেলোৱা হ’ব, আন কিছুমানৰ বাবে হয়তো মাহৰ পাছত মাহজোৰা অস্ত্ৰোপচাৰৰ প্ৰয়োজন হ’ব বোম আৰু বুলেটে বেয়াধৰণে কৰা ক্ষতিবোৰ মেৰামতি কৰিবলৈ৷ তথাপি তেওঁলোক উভতি যাব বিচাৰে কাম শেষ কৰিবলৈ!!!
শত্ৰুৱে তেওঁলোকৰ শৰীৰহে ভাঙিছে কিন্তু মনোবল ভাঙিব পৰা নাই৷
পিছদিনা দেউতাই মোক হস্পিটেললৈ গৈ থাকিবলৈ ক’লে যিসকল চিঠি লিখিব পৰা অৱস্থাত নাই সেইসকলৰ হৈ চিঠি লিখি দিবলৈ৷ হস্পিটেলৰ এটা অংশত ইনটেনচিভ কেয়াৰত থকা এজন ডেকা অফিচাৰ দেখিলো যাৰ ৰাজহাড় ছিন্ন-ভিন্ন হৈ গৈছিল আৰু কোনোমতে জীৱনটো খামুচি ধৰি আছিল৷ কিছুদিন পাছতে তেওঁৰ মৃত্যু হৈছিল৷ মোৰ মা-দেউতা আৰু তেওঁৰ মাক-দেউতাক তেওঁৰ কাষত আছিল৷ তেওঁ তেওঁলোকক কৈছিল তেওঁৰ কোনো দুখ নাই বুলি৷ যদিও তেওঁ সম্পূৰ্ণৰূপে নিথৰ হৈ আছিল, মোৰ এনেকুৱা লাগিছিল তেওঁ যেন তেওঁৰ বুটজোতাৰে থিয় হৈ আমাৰ দেশৰ পতাকাখনক চেলুট দিহে মৃত্যু বৰণ কৰিলে৷
আন এটা কোঠাত শাৰী শাৰী বিচনাত থকা জোৱানবোৰে মোক কৈছিল তেওঁলোকৰ কোমল বয়সীয়া ভাৰ্যা আৰু মাক-দেউতাকলৈ চিঠিত কি কি লিখিব লাগিব৷ তেওঁলোকৰ ঘৰলৈ লিখা চিঠিবোৰ উৎসাহপূৰ্ণ আছিল আৰু মূল বিষয়টোও আছিল একেই; “ আমাক খুব ভালদৰে যত্ন লোৱা হৈছে৷ কিন্তু আমি সোনকালে ঘৰলৈ যাম বুলি আশা নকৰিবা কাৰণ আমি উভতি গৈ শত্ৰুক পৰাস্ত কৰিব লাগিব৷”
দিন বাগৰি যোৱাৰ লগে লগে তেওঁলোকৰ কিছুমান অস্থিৰ হৈ পৰিব ধৰিলে আৰু মোক অনুৰোধ কৰিলে ডাক্তৰক ক’বলৈ যাতে তেওঁলোকক যাবলৈ এৰি দিয়ে যুদ্ধলৈ৷ তেওঁলোকৰ উৎসাহ আৰু দেশপ্ৰেম চমকপ্ৰদ আছিল৷ মোৰ লাজ লাগিছিল নিজকে ইমান নিখুঁত, সুস্থ অথচ কামত নলগা যেন অনুভৱ কৰি৷ যেতিয়া ডাক্তৰসকলক মই তেওঁলোকৰ বিষয়ে সুধিলো তেওঁলোকে জনালে যে মই যিসকলৰ হৈ চিঠি লিখি আছো সেইসকলৰ এজনো আৰু যুদ্ধ কৰিব পৰাকৈ সক্ষম হৈ নুঠিব৷ তেওঁলোকক অৱসৰ দিব লাগিব৷ “ কিন্তু তেওঁলোক ইমান ডেকা হৈ আছে”, মই যুক্তি দিওঁ৷ আপোনালোকে সোনকালেই তেওঁলোকক আকৌ যুদ্ধ কৰিব পৰাকৈ সুস্থ কৰি তুলিব পাৰিব৷”
সৈনিক হ’ব পৰাকৈ সক্ষম নহ’ব বুলি মোক কোৱা হ’ল৷
আৰু ইফালে মোৰ আহত বীৰসকলে ভাবি আছে তেওঁলোক আকৌ সেনাবাহিনীলৈ যাব য’লৈ যাবলৈ তেওঁলোকে মনে-প্ৰাণে বিচাৰে৷ এনে চমকপ্ৰদ মনোবলৰ এই মানুহখিনিৰ ভৱিষ্যতত বাৰু কি আছে? সেনাবাহিনীয়েই আছিল তেওঁলোকৰ জীৱন আৰু তেওঁলোক আহত হৈছে আমাক সুৰক্ষা দিবলৈ৷
আন কোঁঠাবোৰৰ পৰা পৃথকে ৰখা আন এটা কোঠাত বেয়া ধৰণে জ্বলি যোৱা ডেকা অফিচাৰ এজন আছিল৷ তেওঁৰ প্ৰেমিকালৈ লিখা চিঠিবোৰত কোৱা হৈছিল প্ৰেমিকাই যাতে তেওঁক পাহৰি যায় কাৰণ তেওঁ এতিয়া আৰু প্ৰেমিকাই চিনিপোৱা মানুহজন হৈ থকা নাই৷ তেওঁৰ পোৰা চিনবোৰ গোটেই জীৱন থাকি যাব৷ তেওঁ কেতিয়াও আপত্তি নকৰিছিল আৰু চিঠি লিখাত সহায় কৰি দিয়া বাবে মোৰ প্ৰতি সদায় কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰিছিল৷
তেওঁৰ প্ৰেমিকাই উত্তৰত লিখিছিল তাই তেওঁৰ বাহিৰে আন কাকো বিয়া নকৰায় বুলি৷ তেওঁৰ মুখত হাঁহি বিৰিঙিছিল৷ তেওঁৰ দাগবোৰ ভাল হ’ব, তেওঁ সোনকালেই সুস্থ হ’ব বুলি মই উৎসাহ দিছিলো৷
মই দিনৰ পিছত দিন ধৰি দেখি অহা তেওঁলোকৰ সাহস আৰু ভাৰতবৰ্ষৰ প্ৰতি থকা অসীম প্ৰেম বৰ্ণনা কৰিবলৈ উপযুক্ত শব্দ বিচাৰি পোৱা নাই৷ কেৱল এটা কথাই মই জানিছিলো যে এৰাতিৰ ভিতৰতে মই ডাঙৰ হৈ গৈছিলো আৰু সেই অভিজ্ঞতাৰ কথা মই কেতিয়াও নাপাহৰো৷ মোৰ নিজকে অতি সৰু যেন লাগিছিল কিন্তু গৌৰৱ অনুভৱ কৰিছিলো যে এনেকুৱা যোগ্য ব্যক্তি আমাৰ আছে আমাৰ দেশখন ৰক্ষা কৰিবলৈ৷
মূল: আচালী বাৰ্মা :::: অনুবাদ: ডঃ মাখন লাল দাস
Sir Bahut bhal hoise..I enjoyed reading..
ReplyDeleteধন্যবাদ
DeleteVery nice
ReplyDeleteমতামতৰ বাবে ধন্যবাদ
ReplyDelete