এটা চাৰমিনাৰৰ পেকেট আৰু পাঁচজন এইচিয়ান

এটা চাৰমিনাৰৰ পেকেট আৰু পাঁচজন এইচিয়ান ..

(শান্তি, দীপক, মনোৰঞ্জন, ৰাজীৱ, ৰাণা আৰু যতীনলৈ ক্ষমা প্ৰাৰ্থনাৰে)      

-----------------------------------------------------------------

“ঐ, কাইলৈৰ পৰা ট্ৰেদিচনেল হ’লিডে৷ ক্লাচ নহয়৷”

“হয় নেকি? কোনে ক’লে?”

“আমাক চিনিয়ৰে কৈছে৷ একেবাৰে নিউইয়াৰ্চৰ পাছতহে বোলে ক্লাচ হ’ব৷ ডিচেম্বৰৰ ২২ তাৰিখৰ পৰা বোলে সদায় এনেকৈ বন্ধ হয়৷“

“বঢ়িয়া, চবেই গম পায়নে?”

“চবকে কৈ দিম নহয়, কোনো ক্লাচলৈ নাহে৷ “

“ছোৱালীবোৰকো ক’ব লাগিব নহয়৷ সিহঁত আহিলে আমাৰ  বিপদ হ’ব৷ ”

“আজি ক্লাচতে কৈ দিম৷”

কথা মতে কাম৷ আখৰ ভাল বাবে ৰাজীবকে লিখাৰ ভাৰটো দিয়া হ’ল৷ দুয়োটা ক্লাচৰ ব্লেকবোৰ্ডত সি গোট-গোট আখৰেৰে ধুনীয়াকৈ লিখি দিলে:

“নো ক্লাচ ফ্ৰম টুম’ৰ’ …ট্ৰেদিচনেল হ’লিডে৷ বাই অৰ্ডাৰ৷”

তেতিয়া অসম অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যলয়ত ছাত্ৰ বুলিবলৈ কেৱল আমি নবাগতবিলাক আৰু প্ৰজেক্ট কৰিবলৈ হোষ্টেলত থাকি যোৱা পঞ্চম বাৰ্ষিকৰ দাদাসকল৷ কলেজত আমাৰ ১৯/২০ দিন মাথোন হৈছে৷ বাকী ছাত্ৰসকল বছেৰেকীয়া পৰীক্ষাৰ পাছত ঘৰাঘৰি গৈছিল৷ আমাক নবাগত বিলাকক ১, ২ আৰু ৪ নং হোষ্টেলতে একেলগে ৰখা হৈছিল৷ মেছ চলিছিল ১ নং হোষ্টেলত৷ গতিকে খাবৰ সময়ত গোটেইখিনি ল’ৰা লগ পোৱা গৈছিল৷ তেতিয়া চিভিল, মেকানিকেল, ইলেক্ট্ৰিকেল আৰু কেমিকেল, এই চাৰিটা বিভাগহে আছিল৷ মুঠ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আছিল মাত্ৰ ২১০ গৰাকী আৰু শাখা আছিল দুটা৷ কথাবোৰ জনাবলৈ সহজ আছিল৷

হোষ্টেলত থাকি যোৱা পঞ্চম বাৰ্ষিকৰ দাদা সকলৰ লগত আমাৰ মুখামুখি ৰাতি ১২ টা মান বজাতহে হৈছিল৷ ৰাতিপুৱা ৭ টা বজাতে আমি ক্লাচলৈ যাওঁ, তেখেতসকলৰ তেতিয়া “টোপনিৰ চিকুণ পুৱা “, আবেলি ৪ বজাত যেতিয়া আমি কলেজৰ পৰা ভাগৰি-জুগৰি আহোঁ তেতিয়া তেখেতসকল সাজি-কাচি কলেজ বাচত উঠি পাণবজাৰ অভিমুখে ৰাওনা হ্য়৷ আমি চিঞৰ-বাখৰ কৰি থাকিলেও ধৰোঁতা কোনো নাই৷ একেবাৰে ৰামৰাজ্য৷ ৰাতি ভাত খোৱাৰ পাছতো বহু সময়লৈকে আমাৰ সেই স্বাধীনতা বাহাল থাকে৷ ৰাতি ১১ মান বজাত যেতিয়া টেবুল লাইট অফ কৰি টোপনি যাবৰ আয়োজন কৰোঁ তেতিয়া দুৰৈৰ পৰা ৰিণিকি ৰিণিকি ভাহি আহে কিছুমান চিনাকী শব্দ৷ আমাৰ বুকুবোৰ কিবা অজান আশংকাত কঁপিব ধৰে৷ লাহে লাহে শব্দবোৰে কোলাহলৰ ৰূপ লয়, আমাৰ ওচৰ চাপি আহে৷ তাৰপাছত ধুপ-ধাপ, ধুৰুম –ধাৰাম , খিটলিং…৷ আমাৰ বুকুৰ ধপধপনিও বাঢ়ি যায়৷ কপাল ভাল থাকিলে সেই কোলাহলবোৰ কিছুসময় পাছত আমাৰ পৰা আঁতৰি আনদিশে গুচি যা্য়৷ কেতিয়াবা হোষ্টেলৰ আগৰ ফিল্ডখনতে কিছুসময় চিঞৰ বাখৰ চলি থাকে, তাৰ পাছত নিজে নিজে কমি আহিব ধৰে, নাইবা আনপিনে গুচি যায়৷ আমিও স্বস্তিৰ নিশ্বাস পেলাই সেই শব্দবোৰ দুনাই উভটি নাহিব বুলি আশা কৰি টোপনি যাবলৈ চেষ্টা কৰো৷ তেনেদৰে থাকোঁতে কেতিয়া টোপনিয়ে হেঁচা মাৰি ধৰে গমেই নাপাওঁ৷

এদিন ৰাতি সাৰ পালো প্ৰচন্ড শব্দত৷ আমাৰ কোঠাৰ দুৱাৰত কাৰোবাৰ অবিৰত পদাঘাত, ধুম ধুম ধুম…৷ কাণে মুৰে লেপখন লৈ অলপ সময় বাট চালো, কিজানিবা সেই শব্দ আঁতৰি যায়৷ নাই, শব্দৰ প্ৰকোপ লাহে লাহে বাঢ়িহে গ’ল৷ কিছু সময় পাছত হঠাতে দুৱাৰৰ পৰা কিবা এডোখৰ ভাগি চিটিকি আহিল৷ আমি বুজিলো কথা বিষম৷ তেতিয়ালৈকে নিতাল মাৰি থকা ৰুমমেট শান্তিয়ে লাহেকৈ মাত লগালে, “খুলিছো ৰ’ব৷” অশান্ত মনেৰে শান্তিয়ে ভয়ে ভয়ে দুৱাৰখন খুলি দিলে, সোমাই আহিল বিয়াগোম চেহেৰাৰ দুজন দাদা ৷ ধমকি দিলে দুৱাৰ খুলোঁতে ইমান দেৰি কৰা কাৰণে৷ আনজন ৰুমমেট যতীনে সেহাই সেহাই কিবা এটা ক’লে৷ তাৰ পাছত দাদা এজনে মোৰ পিনে চাই সুধিলে,

“ কি নাম? ক’ত ঘৰ?”

“মাখন লাল দাস ৷ বৰপেটাত”, মই ভয়ে ভয়ে উত্তৰ দিলো৷

“বৰপেটা?”

“হ্য়”, মই দোহাৰিলো ৷

“মোহন দাসক চিনি পোৱা?”

মই কওঁ নকওঁকৈ ক’লো, “নাপাওঁ৷”

দাদাজন ওচৰ চাপি আহিল, মোৰ বুকুখন কঁপি উঠিল৷ গালত লাহে লাহে দুটা মৃদু আঘাত কৰি ক’লে,

“চিনি পাব লাগে, চিনি পাব লাগে৷” তাৰপাছত কোঠাৰ পৰা ওলাই গুচি গ’ল৷

ইমান সহজে আমাৰ বিপদ পাৰ হোৱাত আমিও আচৰিত হৈ ইজনে সিজনৰ মুখৰ পিনে চালো৷ শান্তিয়ে দুৱাৰখন জপাই দিলে, আমিও টোপনি গ’লো৷

এনেদৰেই দিনবোৰ পাৰ হৈ গৈ আছিল, আমিও অসম অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যলয়ৰ চৌহদত প্ৰা্য় মুকলিমূৰীয়াহৈ  টিঘিল-ঘিলাই আছিলো৷

২২ ডিচেম্বৰৰ ৰাতিপুৱা, সাৰ পাই মনটো ভাল লাগি গ’ল৷ আজিৰ পৰা দহ দিনলৈ কোনো ক্লাচ নহ্য়, কেনে মজা!! সাৰ পোৱাৰ পাছত লেপৰ তলতে কিছুসময় আমেজ লৈ থাকিলো, শান্তিও সাৰ পাই উঠিছে, যতীন বাথৰুমলৈ গৈছে নিশ্চয় ৷ তেনেকৈয়ে অলপ সময় পাৰ হ’ল৷ যতীন বাথৰুমৰ পৰা আহি টেবুলত বহি কিবা লিখিবলৈ ধৰিলে৷ ভালদৰে মন কৰি বুজিলো সি ৱৰ্কচপৰ জবচীট লিখিব ধৰিছে৷ কেইমিনিটমান তেনেদৰে পাৰ হ’ল৷ চিনাকী মাত এটা শুনি দুৱাৰৰ পিনে চালো, দেখিলো দীপক  আৰু মনোৰঞ্জন সোমাই আহিছে কোঠালৈ৷ দুয়ো শান্তিৰ বিচনাতে বহিল৷ শান্তিয়ে আঠুৱাখন এফলীয়া কৰি উঠি বহিল৷ দুই-এটা বাক্যৰ আদান-প্ৰদান হ’ল৷ তাৰপাছত লাহেকৈ টাচপাতখিনি উলিয়ালে৷ ময়ো লোভ সামৰিব নোৱাৰি উঠিলো আৰু চকীখন টানি ওচৰ চাপি গ’লো৷ ৰাতিপুৱাৰ কামফেৰা কৰা, মুখ ধোৱা, চাহ খোৱা  আদি কামবোৰ ক’ৰবাতে থাকিল৷ চাৰিওজন টাচখেলত মগ্ন হৈ পৰিবলৈ বেছি পৰ নালাগিল৷

 “ঐ, প্ৰিঞ্চিপাল আহিছে, প্ৰিঞ্চিপাল আহিছে”,  হঠাতে কোনোবাই চিঞৰিলে ৷ আমি আওকাণ কৰি একান্ত মনে টাচপাতত মূৰ গুজি থাকিলো৷ ভাবিলো, প্ৰিঞ্চিপালৰ আৰু কাম নাই, এই ৰাতিপুৱাই হোষ্টেললৈ আহিবলৈ৷ তেনেকৈয়ে কিছুসময় পাৰ হ’ল৷ টাচখেল চলি থাকিল৷ অলপ সময় পাছত সঁচাকৈয়ে ধুমুহাৰ দৰে কোঠালৈ সদলবলে সোমাই আহিল প্ৰিঞ্চিপাল গোস্বামী চাৰ ৷ লগত  বৰুৱা চাৰ, শৰ্মা চাৰ আৰু কোনোবা কোনোবা ৷ 

আমি বেঙেমুতা গৰুৰ দৰে কঁপি কঁপি থিয় দিলো, হাতে হাতে ধুনীয়াকৈ সজাই লোৱা টাচ পাতৰ জাপ ৷

“ তোমালোকে কি কৰিছা? কলেজলৈ যাব নালাগে? পঢ়াশুনা নাই, এই ৰাতিপুৱাতে টাচ খেলিব ধৰিছা?” প্ৰিঞ্চিপালচাৰে কিবাকিবি গালি দিলে, আমি হাতৰ টাচপাত কেইখনৰ আঁৰত মুখবোৰ লুকুৱাবলৈ বিফল প্ৰয়াস কৰিলো৷

“ফাঁট মেলা বসুমতী পাতালে লুকাওঁ” বোলা কথাষাৰৰ আচল অৰ্থটো সেইদিনাহে খুব ভালদৰে বুজি পালো৷…

”..কি নাম তোমালোকৰ?” প্ৰিঞ্চিপালচাৰে খঙেৰে সুধিলে৷ আমি কওঁ নকওঁকৈ এটা এটাকৈ নামবোৰ ক’লো৷ আপোনমনে জবচীট লিখি থকা বেচেৰা যতীনো আমাৰ লগতে সাঙোৰ খাব লগা হ’ল৷ লিখিবলৈ একো কাগজ বিচাৰি নাপাই চাৰমিনাৰ চিগাৰেটৰ খালী বাকচ এটাতে প্ৰিঞ্চিপালচাৰে আমাৰ পাঁচোজনৰে নামকেইটা লিখি ল’লে৷

“এতিয়াই চব ক্লাচলৈ ব’লা৷ দহমিনিট সময় দিছো৷” বুলি কৈ চাৰসকল গ’লগৈ৷

আমি অলপ সময় শিল পৰা কপৌৰ নিচিনা থৰ লাগি থাকিলো৷ “তোমালোকৰ কাৰণে মইও ফচিলো”, যতীনে পাৰি থকা গালি আমাৰ এখন কাণেৰে সোমাই আনখন কাণেৰে ওলাই গ’ল৷ তাৰপাছত কেতিয়া গৈ আমি ক্লাচৰুম পালো, ক্লাচত কি শিকালে একো গমেই নাপালো৷ মনত মাত্ৰ এটাই প্ৰশ্ন,

“এতিয়া আমাৰ কি হ’ব? কলেজত আমাৰ এমাহেই হোৱা নাই৷ প্ৰিঞ্চিপালচাৰে নাম লিখি লৈ গ’ল? আমাৰ লাইফ শেষ, ইত্যাদি ইত্যাদি..৷”

ৰাণা নামৰ বন্ধুজনে হাঁহি হাঁহি ক’লে, “একো নহয় দে, চিগাৰেটৰ পেকেটতহে লিখি নিছে নাম কেইটা৷ চাৰে পেকেটটো মোহাৰি ক’ৰবাত দলিয়াই দিব৷ যদি কিবা কাৰণত নাম কেইটা চকুত পৰে, চাৰে হয়তো ভাবিব, এই কেইটা কাৰ নাম? অ’ গোটেইকেইটা ইলেক্ট্ৰিকেলৰ ভাল ভাল ল’ৰা, কিবা ভাল কাম কৰিছিল কিজানি৷”

ইমান ডাঙৰ কথাটো ধেমালিৰ সুৰেৰে উৰুৱাই দিয়া কাৰণে ৰাণাৰ ওপৰত খং উঠিছিল যদিও আমাৰ কৰিবলৈ আন একো ঊপায়ো নাছিল৷ তেনেদৰেই আমাৰ “ট্ৰেদিচনেল হ’লিডে” ৰ সামৰণি পৰিল এঘণ্টাৰ ভিতৰতে৷ আমাক উচটনি দি পাছত দূৰৈৰ পৰা আমাৰ দুৰৱস্থা দেখি আমোদ লৈ থকা দাদাসকলক মুখৰ ভিতৰতে দুটামান গালি পৰাৰ বাহিৰে আমাৰ কৰিব পৰা একো নাছিল৷

সময় বাগৰি গ’ল৷ দিন গৈ মাহ হ’ল, মাহবোৰ গৈ বছৰ হ’ল৷ চিগাৰেটৰ পেকেটত লিখি নিয়া আমাৰ নাম কেইটাৰ কি দশা হ’ল সেই কথা আজি ৩৩ বছৰ পাছতো গম নাপালো৷ মনত পৰিলে ভাবো, 

“কিমান ভাল আছিল সেই দিনবিলাক! সেই দিনবোৰ আকৌ ঘুৰাই পোৱা হ’লে!!!”