তিতাবৰৰ মিঠা স্মৃতি... সভাৰাম দাস চাৰ

তিতাবৰ মোৰ জন্মস্থান৷

তিতাবৰ নামটো ক'ৰ পৰা হ'ল , কোনে ৰাখিলে ক'ব নোৱাৰো৷ কিন্তু মোৰ নামটো হ'লে তিতাবৰত থাকোঁতে, মোৰ জন্মৰ পাছতে, বিখ্যাত জ্যোতিষী গঙ্গাধৰ হাজৰিকা দেৱে ৰাখিছিল বুলি মা-দেউতাৰ মুখত শুনি আছিলো৷মোৰ জন্মৰ পাছতে দেউতা নগাৱঁলৈ বদলি হৈছিল৷ আকৌ তিতাবৰলৈ আহিবলৈ বিচাৰি আছিল দেউতাই৷মা-দেউতাৰ মুখত তিতাবৰৰ বিষয়ে প্ৰায়েই শুনিছিলো৷ ১৯৬৪ চনত নগাৱঁৰ পৰা আমি বদলি হৈ পুনৰ তিতাবৰলৈ আহিব লগা হোৱাত  বৰ ভাল লাগিছিল৷  দেউতা তিতাবৰত থকা ৰেচম ফাৰ্মৰ অধীক্ষক হিচাবে বদলি হৈ আহিছিল৷

মোক  তিতাবৰ অভ্যসন বিদ্যালয়ৰ  ক শ্ৰেণীত নাম লিখাই দিয়া হয়৷ শ্ৰেণীশিক্ষক হিচাবে পালোঁ ৰাষ্ট্ৰপতি পুৰস্কাৰ লাভ কৰা শিক্ষক স্বনামধন্য সভাৰাম দাস দেৱক৷ শিক্ষাৰ আৰম্ভণি এগৰাকী ৰাষ্ট্ৰপতি পুৰস্কাৰপ্ৰাপ্ত শিক্ষকৰ ছত্ৰছায়াত৷ তেনে সৌভাগ্য খুব কম লোকৰহে হয়৷ তেখেত যেন আছিল মৰমৰ এক অগাধ সাগৰ৷ মোৰ লগতে মোৰ সৰু দাদাকো একেখন স্কুলতে দ্বিতীয় শ্ৰেণীত নাম লিখাই দিয়া হৈছিল৷

নাম লিখিবৰ দিনাখন আমি দুয়ো দেউতাৰ অফিচত কাম কৰা কৰ্মচাৰী এজনৰ স'তে স্কুল পালোঁগৈ৷ তিতাবৰ অভ্যসন বিদ্যালয়৷ বিখ্যত স্কুল৷ বুনিয়াদী প্ৰশিক্ষণ মহাবিদ্যালয়ৰ ব্যৱহাৰিক প্ৰশিক্ষণৰ বাবে ব্যৱহৃত স্কুল৷ প্ৰকান্ড চৌহদটোত প্ৰবেশ কৰিয়েই কিবা অজান পুলক জাগি উঠিছিল মনৰ মাজত৷ নগাৱঁৰ শেনচোৱাত আমি পঢ়ি অহা আলটাঙনি নিম্ন বনিয়াদী বিদ্যালয়ৰ তুলনাত বহুগূণে ডাঙৰ আৰু উন্নত মানৰ স্কুল৷

পোনে পোনে আমাক অফিচলৈ লৈ যোৱা হ'ল৷ নাম লিখা হোৱাৰ পাছত সভাৰাম দাস চাৰে ক'লে, "
ব'ল, এতিয়া তহঁতক মই স্কুলখন দেখুৱাই দিওঁ৷"
চাৰৰ লগে লগে দাদা আৰু মই খোজ ল'লো আহল-বহল বাৰান্দাখনেৰে৷

স্কুললৈ গ'লে লগত ছাতি এটা লৈ যোৱা স্বভাব এটা আছিল৷ নগাৱঁৰ স্কুলখন ঘৰৰ পৰা ভালেমান দূৰৈত আছিল৷ ৰ'দে ৰ'দে খোজ কাঢ়ি যাব লাগিছিল বাবে লগত সদায় ছাতি এটা আছিল৷ তিতাবৰতো ছাতি নিবলৈ পাহৰা নাছিলো৷

কাষলতিৰ তলত ছাতিটো লৈ মই চাৰহঁতৰ লগত খোজত খোজ মিলাই আগবাঢ়ি গৈ থাকিলো৷ সভাৰাম দাস চাৰে এফালৰ পৰা দেখুৱাই গ'ল৷
"এইটো তৃতীয় শ্ৰেণী, এইটো দ্বিতীয় শ্ৰেণী, ইত্যাদি ইত্যাদি৷"
আমিও বাৰান্দাৰে আগবাঢ়ি গৈ থাকিলো৷

একেবাৰে মূৰৰ কোঠাটো পাই চাৰে ক'লে, "এইটো মাখনৰ শ্ৰেণী, ক'শ্ৰেণী৷" মই ভিতৰলৈ আগ্ৰহেৰে চাই পঠিয়ালো৷

দেখুউৱা শেষ হ'ল, গতিকে চাৰহঁত ঘূৰিল৷ মইও ঘপহ কৰে ঘূৰি দিলো৷ লগে লগে কাষলতিৰ তলত লোৱা মোৰ মৰমৰ ছাতিটোৰ নালডালে চাৰৰ গাত এটা প্ৰচন্ড আঘাট হানিলে৷ মই ছাতিটোৰ কথা পাহৰিয়েই গৈছিলো ইমান পৰে৷ ভয়ে-লাজে মই আধামৰা হ'লো৷ চাৰে কিন্তু কোনো প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰিলে৷

ঘৰ আহি পাই ভয় লাগি থাকিল৷ পিছদিনা কি বা হয়৷ কিজানিবা চাৰে বিৰাট বেয়া পালে৷ মোৰ কুমলীয়া মনটো অস্থিৰ হৈ থাকিল৷

পিছদিনাখন নিৰ্দিষ্ট সময়ৰ আগতেই স্কুল পালোগৈ৷ দূৰৰ পৰা সভাৰাম চাৰক দেখিলো৷ "সোঁতা ল, সোঁতা ল" বুলি চাৰে চিঞৰি চিঞৰি আহি আছে৷ সোঁতা মানেনো কি বুজি নাপালো৷ অঁকৰাৰ দৰে ইফালে সিফালে চাই থাকিলো৷ দেখিলো, কিছুমানে হাতত ঝাৰু লৈ শ্ৰেণীকোঠা আৰু বাৰান্দা সাৰিব ধৰিছে৷ সোঁতা মানে যে ঝাৰু, বুজিবলৈ টান নহ'ল৷

প্ৰাৰ্থনাৰ অন্তত আমি নিজৰ নিজৰ কোঠাত সোমালো৷ অলপ পাছত সভাৰাম দাস চাৰ সোমাই আহিল৷ বাকীবোৰৰ লগতে মইও থিয় হৈ নমস্কাৰ দিলো৷ চাৰ বহিল৷ আমিও বহিলো৷ মোৰ ভয়ৰ ভাবটো বাঢ়ি আহিব ধৰিলে৷

প্ৰথমতেই চাৰে মোৰ পিনে চালে৷ মোৰ অৱস্থা তথৈবচ৷

চাৰে মাতিলে, "মাখন, এইপিনে আহ৷"

মোৰ মূৰত যেন আকাশী সৰগহে ভাগি পৰিল৷ বুকুখনে ধান বানিব ধৰিলে৷ থৰক বৰক খোজেৰে আগবাঢ়ি গৈ চাৰৰ ওচৰ পালো৷ চাৰে দ্ৰয়াৰটো মেলিলে৷ হাতখন ভৰাই ডাঠ কাগজ এচটা উলিয়াই আনিলে৷ কাগজচটাৰ এফালে বগা কাগজ লগোৱা আছিল৷ চাৰে কাগজ চটা মোৰ হাতত দি ক'লে,

" ল৷ এইটো তোৰ নাম৷ মাখন লাল দাস৷ এই কাগজচটাত লিখা তোৰ নামটো চাই চাই তই নিজৰ নামটো লিখিব'লে প্ৰথমতে শিকিব লাগিব৷ বুজিলিনে? যা এতিয়া৷ "

মই মূৰ দুপিয়ালো৷ তাৰপাছত কাগজচটালৈ চালো৷

চাৰে গোট গোট আখৰেৰে মোৰ নামটো তাত লিখি আনিছিল৷ "মাখন লাল দাস৷" অতি সুন্দৰ গোট গোট আখৰ৷

মোৰ নামটো সেইদিনাৰ পৰা মোৰ বাবে অতি আপোন হৈ পৰিল৷ যেনেদৰে আপোন হৈ পৰিল মোৰ চিৰনমস্য সভাৰাম দাস চাৰ৷