পোহৰ, দাপোণ, সৰলৰেখা ইত্যাদি..
১৯৭২ চনৰ মাধ্যম অন্দোলনৰ পাছত অসমৰ প্ৰায়বোৰ মহাবিদ্যালয়তে অসমীয়া মাধ্যমত শিক্ষাদান আৰম্ভ হৈছিল৷ আমি অসমীয়া মাধ্যমতে হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষা পাছ কৰিছিলো ১৯৭৬ চনত৷ সেই সময়ত ইংৰাজী মাধ্যমৰ বিদ্যালয় আঙুলিৰ মূৰত লিখিব পৰা আছিল৷ গুৱাহাটীৰ চেন্টমেৰীজ কন্টভেন্ট আৰু ডনবস্ক'ৰ বাহিৰে আন ইংৰাজী মাধ্যমৰ বিদ্যালয়ৰ কথা মনত নপৰে৷
১৯৭৬ চনত গুৱাহাটীৰ কটন কলেজত প্ৰাক বিশ্ববিদ্যালয় শ্ৰেণীত নাম লিখাৰ পাছত এই বিদ্যালয়দুখনৰ পৰা অহা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকিছুমানক লগ পাওঁ৷ অসমীয়া মাধ্যমত দশম শ্ৰেণীলৈকে পঢ়ি আহিছিলো যদিও প্ৰাক বিশ্ববিদ্যালয় শ্ৰেণীত ইংৰাজী মাধ্যমত পঢ়া-শুনা কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত লৈছিলো৷ কিন্তু প্ৰায় সকলোবোৰ বিষয়ৰ সকলোবোৰ পাঠদান অসমীয়া মাধ্যমতে হৈছিল কটন কলেজত৷
ইংৰাজী মাধ্যমত পঢ়ি অহা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ অলপ অসুবিধা নিশ্চয় হৈছিল৷
পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ পোহৰ বিষয়ৰ পাঠদান কৰিছিল বৰ্মণ ছাৰে৷ তেখেতৰ শ্ৰেণীত ঘটা কিছুমান ঘটনা এতিয়াও মনত পৰে৷ তেখেত অতি সহজ-সৰল প্ৰকৃতিৰ লোক আছিল৷ অতি নিয়মীয়া ভাবে পাঠদান কৰিছিল..
"পোহৰ সৰলৰেখাত গতি কৰে......" ইত্যাদি, ইত্যাদি..
তেখেতে একান্তমনে বোৰ্ডত লিখি থকা সময়তে কিছুমান ছাত্ৰ শ্ৰেণীকোঠাৰ পৰা মনেমনে ওলাই গুচি যোৱাটো এটা নিয়মযেন হৈ পৰিছিল৷
এদিন তেখেতে পোহৰৰ প্ৰতিফলনৰ কথা পঢ়াই আছে৷ অতি কষ্ট কৰিছে কথাবোৰ বুজাবলৈ৷
" দাপোণ.. উত্তল দাপোণ, অৱতল দাপোণ" ইত্যাদি নানান শব্দৰ জোৱাৰ উঠিছে ...
আমি যিমান পাৰো মনোযোগ দি বুজিবলৈ চেষ্টা কৰি আছো৷ আমনিও লাগিছে৷
একেবাৰে সম্মুখৰ বেঞ্চ এখনত বহী আছিল চেন্টমেৰীজ কনভেন্টত পঢ়ি অহা এগৰাকী অতি চোকা ছোৱালী৷ দেউতাক অতি বিখ্যাত অধ্যাপক৷ বৰ্মণ ছাৰকে আদি কৰি সকলোৱে ভালদৰে চিনি পায়৷
বৰ্মণ ছাৰে আকৌ এবাৰ দাপোণ বুলি কোৱাৰ লগেলগে ছোৱালীগৰাকীয়ে অতি লাহেকৈ, লেনিয়াই সুধিলে,
" ছাৰ, দাপোণ মানে কি ই ই ই ই ই ঈ ঈ..................."
ছাৰ থমকি ৰৈ গ'ল৷
আমি সকলোৱে অতি আমোদ পালো আৰু ছাৰেনো কি কয় আগ্ৰহেৰে চাই থাকিলো৷
ছোৱালীগৰাকীৰ মুখত অলপ দুষ্টালিৰ ভাৱ ফুটি উঠা যেন লাগিল৷ হয়তো ছাৰক আমনি কৰিবলৈ, হয়তো অলপ অপদস্থ কৰিবলৈ, হয়তো অলপ ৰং চাবলৈকে সেইদৰে সুধি দিছিল৷
ছাৰে কিন্তু কোনো প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰিলে৷
লাহেলাহে ছোৱালীগৰাকীৰ কাষ চাপি আহিল আৰু সকলোৱে শুনাকৈ ক'লে,
" পাঠদানৰ মাধ্যম অসমীয়া৷ অসমীয়া শব্দবোৰ শিকি ল'বা.."
ছোৱালীগৰাকীৰ মুখত দুষ্টালিৰ হাঁহিটো অধিক প্ৰকট হৈ পৰিল৷
১৯৭২ চনৰ মাধ্যম অন্দোলনৰ পাছত অসমৰ প্ৰায়বোৰ মহাবিদ্যালয়তে অসমীয়া মাধ্যমত শিক্ষাদান আৰম্ভ হৈছিল৷ আমি অসমীয়া মাধ্যমতে হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষা পাছ কৰিছিলো ১৯৭৬ চনত৷ সেই সময়ত ইংৰাজী মাধ্যমৰ বিদ্যালয় আঙুলিৰ মূৰত লিখিব পৰা আছিল৷ গুৱাহাটীৰ চেন্টমেৰীজ কন্টভেন্ট আৰু ডনবস্ক'ৰ বাহিৰে আন ইংৰাজী মাধ্যমৰ বিদ্যালয়ৰ কথা মনত নপৰে৷
১৯৭৬ চনত গুৱাহাটীৰ কটন কলেজত প্ৰাক বিশ্ববিদ্যালয় শ্ৰেণীত নাম লিখাৰ পাছত এই বিদ্যালয়দুখনৰ পৰা অহা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকিছুমানক লগ পাওঁ৷ অসমীয়া মাধ্যমত দশম শ্ৰেণীলৈকে পঢ়ি আহিছিলো যদিও প্ৰাক বিশ্ববিদ্যালয় শ্ৰেণীত ইংৰাজী মাধ্যমত পঢ়া-শুনা কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত লৈছিলো৷ কিন্তু প্ৰায় সকলোবোৰ বিষয়ৰ সকলোবোৰ পাঠদান অসমীয়া মাধ্যমতে হৈছিল কটন কলেজত৷
ইংৰাজী মাধ্যমত পঢ়ি অহা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ অলপ অসুবিধা নিশ্চয় হৈছিল৷
পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ পোহৰ বিষয়ৰ পাঠদান কৰিছিল বৰ্মণ ছাৰে৷ তেখেতৰ শ্ৰেণীত ঘটা কিছুমান ঘটনা এতিয়াও মনত পৰে৷ তেখেত অতি সহজ-সৰল প্ৰকৃতিৰ লোক আছিল৷ অতি নিয়মীয়া ভাবে পাঠদান কৰিছিল..
"পোহৰ সৰলৰেখাত গতি কৰে......" ইত্যাদি, ইত্যাদি..
তেখেতে একান্তমনে বোৰ্ডত লিখি থকা সময়তে কিছুমান ছাত্ৰ শ্ৰেণীকোঠাৰ পৰা মনেমনে ওলাই গুচি যোৱাটো এটা নিয়মযেন হৈ পৰিছিল৷
এদিন তেখেতে পোহৰৰ প্ৰতিফলনৰ কথা পঢ়াই আছে৷ অতি কষ্ট কৰিছে কথাবোৰ বুজাবলৈ৷
" দাপোণ.. উত্তল দাপোণ, অৱতল দাপোণ" ইত্যাদি নানান শব্দৰ জোৱাৰ উঠিছে ...
আমি যিমান পাৰো মনোযোগ দি বুজিবলৈ চেষ্টা কৰি আছো৷ আমনিও লাগিছে৷
একেবাৰে সম্মুখৰ বেঞ্চ এখনত বহী আছিল চেন্টমেৰীজ কনভেন্টত পঢ়ি অহা এগৰাকী অতি চোকা ছোৱালী৷ দেউতাক অতি বিখ্যাত অধ্যাপক৷ বৰ্মণ ছাৰকে আদি কৰি সকলোৱে ভালদৰে চিনি পায়৷
বৰ্মণ ছাৰে আকৌ এবাৰ দাপোণ বুলি কোৱাৰ লগেলগে ছোৱালীগৰাকীয়ে অতি লাহেকৈ, লেনিয়াই সুধিলে,
" ছাৰ, দাপোণ মানে কি ই ই ই ই ই ঈ ঈ..................."
ছাৰ থমকি ৰৈ গ'ল৷
আমি সকলোৱে অতি আমোদ পালো আৰু ছাৰেনো কি কয় আগ্ৰহেৰে চাই থাকিলো৷
ছোৱালীগৰাকীৰ মুখত অলপ দুষ্টালিৰ ভাৱ ফুটি উঠা যেন লাগিল৷ হয়তো ছাৰক আমনি কৰিবলৈ, হয়তো অলপ অপদস্থ কৰিবলৈ, হয়তো অলপ ৰং চাবলৈকে সেইদৰে সুধি দিছিল৷
ছাৰে কিন্তু কোনো প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ নকৰিলে৷
লাহেলাহে ছোৱালীগৰাকীৰ কাষ চাপি আহিল আৰু সকলোৱে শুনাকৈ ক'লে,
" পাঠদানৰ মাধ্যম অসমীয়া৷ অসমীয়া শব্দবোৰ শিকি ল'বা.."
ছোৱালীগৰাকীৰ মুখত দুষ্টালিৰ হাঁহিটো অধিক প্ৰকট হৈ পৰিল৷
No comments:
Post a Comment